PCT ya da prokalsitonin vücutta tiroid bezi, akciğerler ve bağırsakta üretilen kalsitonin hormonunun öncül bileşenidir. Bu test özellikle kanda bakteti kaynaklı enfeksiyon olduğundan şüphelenilen hastalarda uygulanan bir testtir. PCT testi kandaki prokalsitonin seviyesinin ölümüne dayanır. Kan prokalsitonin düzeyi sıklıkla kanda bakteriyel enfeksiyon, pankreatit adı verilen pankreas iltihabı, böbrek iltihabı ve organ reddi gibi durumlarda yükselmektedir.

Test genellikle acil servise başvuran hastalarda, yoğun bakımda ve enfeksiyon hastalıkları bölümünde istenen bir testtir. Halk arasında kan zehirlenmesi olarak bilinen sepsis ya da septisemi kanda bakteriyel enfeksiyon varlığının ifadesidir. Bu durum özellikle kanser hastaları gibi bağışıklık sistemi zayıf olan kişiler için hayatı tehdit eden bir durumdur. Zamanında tedavi edilmeyen sepsis ilerleyerek septik şoka ve hatta ölüme neden olabilmektedir. Bu nedenle erken teihis ve tedavi büyük önem taşır.

PCT Testi Neden Yapılır?

• Ciddi bakteriyel enfeksiyondan şüphelenildiğinde
• Sistemik enfeksiyonun erkenden teşhis ve tedavisi için
• Akciğer enfeksiyonu ve menenjitte erken teşhis için
• Enfeksiyonun şiddetini tahmin etmede
• Antibiyotik tedavisinin işe yarayıp yaramadığını saptamada

PCT Normal Değerleri Nedir?

• Sağlıklı bir bireyde PCT değeri normal olarak 0 – 0,05 μg / lt arasındadır.
• Eğer düzeyi 0.5 μg / lt’den düşük ise bu bir enfeksiyonun işareti olabilir, fakat böyle bir seviyede kanda bakteriyel enfeksiyon gibi sistemik bir durumun olma ihtimali düşüktür. Bu diş ya da solunum yolu enfeksiyonu gibi bölgesel bir enfeksiyonu gösteriyor olabilir.
• 0.5 – 2 μg / lt arasında ise sistemik bir enfeksiyonun mümkün olduğunu gösterir.
• 2-10 μg / lt arasında ise sepsisten şüphelenmek gerekir.
• 10 μg / L veya daha yüksek sonuçlar, ciddi sepsis veya septik şok ihtimalini göstetmektedir.

PCT Yüksekliği Nedenleri

• Travma
• Ciddi ve geniş alanlarda yanıklar
• Akut çoklu organ yetmezlikleri
• Kan zehirlenmesi (Sepsis)
• Bakteriyel zatürre ve menenjit
• Bazı ilaçların yan etkileri
• Organlara oksijen taşınmasını azaltan kan pıhtısı gibi durumlar
• Tiroid kanseri
• Büyük karın ve göğüs cerrahisi
• İdrar yolu enfeksiyonu
• Yeni doğan bebeklerde

PCT Düşüklüğü Nedenleri

Pct düşüklüğü genelde herhangi bir hastalığa işaret etmez. Prokalsitonin değeri yüksek olmasına rağmen septisemi olmayan hastalar olabileceği gibi, değer düşük olup, septisemi olan hastalar da olabilir. Eğer test hastalığın erken evrelerinde yapılmışsa, değerler düşük çıkabilir. Ancak muhtemelen kısa süre içerisinde yükselecektir.

Prokalsitonin Düşüklüğü veya Yüksekliği için Ne Yapmalı?

Prokalsitonin düşüklüğünden ya da yüksekliğinden şikayetiniz varsa bir iç hastalıkları uzmabına başvurmalısınız.  Doktorunuz size çeşitli testler uygulayacak ve nedeni saptadıktan sonra gerekli tedaviyi yapacaktır.

Spo2 Nedir? başlıklı yazımızı da okumanızı öneririz.